Araştırmacılar, Ice River adı verilen deneysel bir bilgisayar çipinin, içine konulan enerjiyi tekrar kullanabileceğini söylüyor.
Sıradan bir bilgisayar çipi enerjiyi tekrar kullanamaz. Hesaplamalar yapmak için çektiği tüm elektrik enerjisi anında işe yaramaz ısıya dönüşür. Yeni test çipinin üretildiği Londra merkezli Vaire Computing şirketinde bilim insanı olan Michael Frank, telefonunuz veya dizüstü bilgisayarınız "enerjiyi bir kez kullanıp sonra çöpe atacağını" söylüyor. Cihazınız yoğun bir şekilde çalışırken, boşa giden tüm bu enerjinin sıcaklığını hissedebilirsiniz.
Yapay Zeka Enerji Tasarruflu Çip Üretti
Veri merkezlerinde, büyük miktarda su ve güçlü fanlar bilgisayarların aşırı ısınmasını önler. Yapay zeka, geçmişe kıyasla daha fazla elektrik tüketen güçlü bilgisayar çipleri gerektirir. Teknoloji yaygınlaştıkça, bilişimin çevre ve enerji maliyetleri de artmaya devam eder.
Ağustos ayında test edilen yeni çip, aynı hesaplamayı gerçekleştiren normal bir çipe göre yaklaşık %30 daha az enerji tüketti. Sistem, elektrik enerjisinin bir kısmını ısı olarak boşa harcamak yerine yeniden kullanıyordu.
Ice River'ı geliştirmek için Frank ve Vaire'deki ekip, modern bilgisayar çiplerinin iki verimsiz özelliğini yeniden tasarladı.
İlk olarak, artık satılan çipler bilgileri silerek enerji israf ediyor. Tipik bir çipin mantığı (çipin bilgiyi işleme biçimini belirleyen devreler ve kurallar) yalnızca tek yönde çalışır. Bir hesaplama yaptığınızda, başlangıçtaki 1'ler ve 0'lar silinir ve bu da ısı üretir. IceRiver ise tersine çevrilebilir mantık kullanır; bu da hesaplamayı geri alıp orijinal bilgileri geri almasına olanak tanır. Bu, silme işlemleri nedeniyle ısı kaybını önler.
İkincisi, modern yongalar voltajları hızla değiştiğinde enerji israfına neden olur. Güç kaynağı, bir çekiç gibi 1'leri 0'lara veya tam tersi şekilde çarpar. Bu, çok hızlı hesaplamalara olanak tanır, ancak bu hızlı değişimler ısı yayar.
IceRiver ise, voltajların kademeli olarak yükselip alçaldığı adiabatik hesaplama adı verilen bir yaklaşım kullanıyor.
Bilgisayar bilimcileri, bu tür bir sistemin teorik olarak mümkün olduğunu 1960'lardan beri biliyorlar. Frank, 1990'larda MIT'de tersinir mantığın çalıştığını gösteren test sistemleri üzerinde çalıştı. Ancak Ice River, tersinir mantığı sarkaç benzeri bir güç kaynağıyla birleştiren ilk fiziksel çip, diyor. Frank, sadece biriyle veya diğeriyle anlamlı miktarda enerjiyi yeniden kullanamayacağınızı söylüyor.
New Mexico'nun Albuquerque kentindeki Zettaflops adlı bilgisayar şirketini yöneten Erik DeBenedictis, Vaire'nin gerçek dünyada kullanışlı olabilecek tersinir bir çipe daha önce hiç kimsenin ulaşmadığı kadar "yakın" olduğunu söylüyor.
Ancak, hâlâ gidilecek çok yol var.
Shrivastava, "Bu tür bir teknolojinin yaygınlaşması uzun zaman alacak," diyor. Öncelikle, adiabatik bilişimin "yavaş bir süreç" olduğunu söylüyor. Bu çipler normal çipler gibi ısınmadığı için, daha düşük hızı telafi etmek için onları daha sıkışık bir şekilde yerleştirebilirsiniz, ancak bu da maliyeti artırır.
Vaire'nin etkili bir şekilde ölçeklendirmenin ve daha fazla enerjiyi yeniden kullanmanın yollarını bulması gerekecek. DeBenedictis, "Önlerinde zorlu bir süreç var" diyor.
